در زمینهی راهکارهای پیشگیری از ناهنجاریهای دانش آموزان، راهکارهایی در ابعاد فردی – روانی، نهاد خانواده، نهاد مدرسه و سایر نهادهای اجتماعی نظیر پلیس و صداوسیما مطرحشده است. در بعد فردی – روانی راهکارهایی چون بهرهگیری از خدمات مشاوره، تقویت ایمان به خدا و عزتنفس و در نهاد خانواده به تأمین محبت و روابط دوستانه والدین با دختران، بهینهسازی اوقات فراغت و در نهاد مدرسه به راهکارهایی چون کنترل و نظارت غیرمستقیم، تعامل والدین با اولیای مدارس و آموزش مربیان می توان اشاره کرد.
باتوجه به نتایج حاصله می توان راهکارهای ذیل را پیشنهاد نمود:
۱- فراهم ساختن زمینههای برخورداری دانش آموزان از مشاوره رایگان از طریق ایجاد کلینیکهای در مدارس و با استفاده از کارشناسان مجرب در زمینه علوم تربیتی و روانشناسی، بهگونهای که مشاوران از میان کارکنان مدرسه انتخابنشده باشند تا دانش آموزان بدون ترس و نگرانی و بهراحتی بتوانند با آنان ارتباط برقرار کرده و مشکلات خود را با آنان در میان بگذارند و راهنماییهای آنان بهره من شوند.
۲– فراهم ساختن زمینه برخورداری والدین از مشاوره رایگان بهصورت حضوری یا تلفنی جهت کسب آگاهیهای بیشتر در مورد برخورد با مشکلات و رفتارهای نابهنجار دانش آموزان.
۳ – با توجه به اهمیت نقش الگویی خانواده در بروز رفتار نابهنجار و پیشگیری از آن، والدین سعی نمایند در گام نخست با اصلاح رفتار و اعمال خود عملاً روشهای صحیح پوشش، حل مشکلات، برقراری ارتباط صحیح با اطرافیان و غیره را به دختران بیاموزند؛ و در گام بعدی با ایجاد روابط دوستانه بهجای روابط خصمانه و رسمی زمینه نظارت غیرمستقیم بر رفتار و اعمال آنان را فراهم آورده و راهنماییهای لازم را به ایشان بنمایند.
۴– فراهمسازی زمینه ازدواج دختران در خانواده و برنامهریزی مناسب جهت بهینهسازی اوقات فراغت آنان.
۵- پیوند و ارتباط بیشتر والدین دانش آموزان با اولیای مدارس از طریق تشکیل جلسات و مدیریت صحیح و منظم انجمن اولیا و مربیان تا از این طریق نسبت به عملکرد تحصیلی و اخلاقی دخترانشان اطلاع یابند که این مستلزم برنامهریزی دقیق و مدیریت این جلسات از سوی اولیای مدرسه و جدیت و تلاش والدین در پیگیری این جلسات می باشد.
۶- توجه خاص وزارت آموزشوپرورش بهگزینش و استخدام معلمان متخصص متناسب با نیازها، متعهد و مقید به مسائل مذهبی و اخلاقی، علاقهمند به تدریس و نوجوانان، آشنا به علوم تربیتی و روانشناسی تا با برخوردی صحیح زمینه تربیت صحیح دانش آموزان را فراهم آورد.
۷- نظارت مداوم و صحیح بر عملکرد آموزشی و رفتاری اولیای مدارس از طریق آموزشوپرورش همچنین توجه به تأمین وضعیت رفاهی و مادی اولیای مدارس از سوی دولت زیرا در این صورت آنان با آرامش و تعلقخاطر بیشتری در محیط مدرسه حاضرشده و اهتمام لازم را در امر تعلیم و تربیت خواهند داشت.
۹- تعامل و ارتباط بیشتر دستگاههای عدالت کیفری با مدارس جهت آگاهی دانش آموزان از قوانین و مقررات، اثرات نقض قوانین، روشهای حل تعارضات و اختلافات در مدارس، خطرات تهدیدکننده دختران و راهکارهای پیشگیری از آن.
۱۰– نهاد صداوسیما در قالب فیلمهای سینمایی، سریالها، انیمیشن و برنامههای مستند آگاهی و اطلاعرسانی لازم را در زمینهی مهارتهای زندگی انجام دهد. شبکه استانی قم از طریق تحقیقات میدانی در میان دانش آموزان حضور یافته نسبت به نیازهای آنان در زمینههای مختلف، مشکلات آنان آگاهی لازم را کسب نموده و برنامههای متناسب با نیازهای این قشر و بهصورت راهگشابسازد.
فهرست منابع
الف – منابع فارسی:
۱- کتاب ها
۱- ابراهیمی، شهرام. جرمشناسی پیشگیری. تهران: انتشارات میزان، چاپ اول، (۱۳۹۰).
۲- ابوالمعالی، خدیجه. نظریه های جرمشناسی و بزهکاری (با تا کید بر شناخت اجتماعی). تهران: انتشارات ارجمند، چاپ اول، (۱۳۸۹).
۳- اتکینسون، آن. پلیس جامعه محور در مدرسه. سروش بهریز، تهران: دانشگاه علوم انتظامی معاونت پژوهش، (۱۳۸۵).
۴- احمدی، حبیب. جامعه شناسی انحرافات. تهران: انتشارات سمت، چاپ اول، (۱۳۸۴).
۵- ارگانی بهبهانی، محمود. فرهنگ تربیت فرزند در اسلام. قم: نشر پیام مهدی، چاپ چهارم، (۱۳۸۶).
۶- ازکیا، مصطفی.دربان آستانه، علیرضا. روش های تحقیق کاربردی، تهران: انتشارات کیهان، چاپ اول، (۱۳۸۲).
۷- اعزازی، شهلا. جامعه شناسی خانواده با تاکید بر نقش و ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر. تهران: روشنفکران و مطالعات زنان، چاپ ششم، (۱۳۸۷).
۸- اکبری، محمود. خوش بینی و بدبینی. قم: فقیان، چاپ اول، (۱۳۹۰).
۹- امینی، ابراهیم. آیین تربیت. قم: انتشارات اسلامی، چاپ شانزدهم، (۱۳۷۶).
۱۰- اولتمز، تامس؛ نیل و داویسون. مطالعات موردی در روانشناسی نابهنجاری. جواد صالحی، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ اول، (۱۳۷۲).
۱۱- ای کاپلان، هارولد. اختلالات روانی ورفتاری دوران کودکی و نوجوانی. مهدی صابری، تهران: قلمستان، چاپ اول، (۱۳۷۷).
۱۲-آمدی، عبد الواحد. غرر الحکم ودررالکم (مجموعه کلمات قصار حضرت علی (ع)). جلد ۱ و ۲، محمد علی انصاری، قم: سازمان چاپ و نشر دارالکتاب، [بی چا]، [بی تا].
۱۳- بابا زاده، علی اکبر. زمینه های فساد در جام
عه و راه درمان. قم: انتشارات قدس، چاپ اول، (۱۳۷۴).
۱۴- بالبی، جان. روانشناسی کودک. حسین شقفیان، تهران: انتشارات عارف، چاپ اول، (۱۳۵۹).
۱۵- باهنر، محمد جواد. الگوهای مقاومت. تهران: بنیاد شهید، چاپ دوم، (۱۳۶۱).
۱۶- ــــــــــــــــــــ .فروغ اندیشه (مجموعه مصاحبه های برنامه های دولت در زمان شهید باهنر)، تهران: چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، (۱۳۶۲).
۱۷- بخارایی، احمد. جامعه شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول، (۱۳۹۰).
۱۸- براون، رونالد و همکاران. روان شناسی بالینی- اختلالات سلامت روان کودکی. محمد حاتمی؛ نیره عسگری رابری، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، (۱۳۹۰).